HORSIMO NR. 8 – AUGUSTUS 2007 - Horsimo Hip - Bestfit Zadelservice.
Lange versie.

Hans Zuidweg van Bestfit Zadelservice, heel betrokken en recht door zee.

Bij een goed zadel zijn de aanpassingen het maatwerk

Wie een paard onder het zadel rijdt, weet tegenwoordig wel hoe belangrijk een goed zadel is. Maar waar het op aankomt bij “maatwerk” weet niet iedereen, zelfs niet hoe het zadel op de juiste manier op het paard moet liggen. Om paardvriendelijk en correct van A naar B te kunnen komen moet je veel trainen. Daarvoor heb je echt een goed passend zadel nodig. Bestfit Zadelservice heeft zich hierin gespecialiseerd, met service aan huis. Een open gesprek met de initiatiefnemer van Bestfit Zadelservice, zadelmaker Hans Zuidweg.

Bestfit Zadelservice is gespecialiseerd in rijzadels en alles wat er met, op of rond het zadel gebeurt. De verkoop van nieuwe zadels, het pasklaar maken, het opvullen en repareren tot en met de aflevering, het komt allemaal aan de orde bij Bestfit Zadelservice van Hans Zuidweg in Hilversum.
Hans komt oorspronkelijk uit Zeeland en heeft al ruim dertig jaar ervaring met paarden, maar ook ondernemen zit hem in het bloed. Hij is al van af zijn 19 jaar zelfstandig ondernemer en was o.m. de initiatiefnemer en mede oprichter, van Hipporing wat nu de bekende “Hypo”-keten van ruitersportwinkels is. ‘De eerste eigen winkel die in deze keten werd  geopenden was in Amsterdam, Hypodam. Maar na verloop van tijd vond hij het te groot worden en heeft hij zijn belang aan Maarten Hulsman verkocht en is eruit gestapt. Toen verder gegaan met een ruitersportwinkel Horseland Utrecht. Een zeer succesvolle winkel welke  4 jaar terug verkocht is aan Steef Duijndam, welke winkel nu ook deel uitmaakt van het Hypo keten. Na de verkoop van de winkel zijn de bedrijfleider Fred Pot en enkele andere medewerkers van Horseland een winkel vanuit de zelfde filosofie in Nieuwegein begonnen. De laatste winkel waarin Hans 25 jaar ervaring in de ruitersport branche heeft verwerkt  was op verzoek van de heer Steef Duijndam. Nu als werknemer.  Het werd Horse Plaza  is een van de grootste ruitersportwinkels in Nederland. Deze winkel is geheel ontworpen door Hans die ook de uitvoering er van verzorgde, vanaf het verkrijgen van het pand, personeel opgeleide, tot aan de opening toe. Na de opening van deze winkel heeft hij de deur van wat betreft ruitersportwinkels achter zich dicht getrokken en is hij weer voor zelf begonnen, maar nu als gespecialiseerde zadelmaker

‘De zadelmakerij is eigenlijk meer ontstaan uit hobby. Wedstrijd rijden is nooit mijn sterkste kant geweest, alhoewel ik daarvoor hele goede paarden heb gehad. Maar die liet ik meestal door anderen rijden. Nog steeds ben ik druk met mijn eigen paarden en help mijn vriendin op wedstrijden. Maar eigenlijk zou ik meer moeten rijden’, aldus de zadelmaker die de dingen graag zonder omhaal zegt.

Vakwerk
Gemiddeld werkt Hans zes dagen per week, met name ook veel ’s avonds omdat niet iedereen overdag tijd heeft om zadels te laten aanpassen of opmeten. ‘Daar moet je als zadelmaker ook echt de tijd voor nemen, want de gemiddelde ruiter vraagt veel aandacht, dat kan je niet afraffelen.’

Dertig jaar ervaring is dertig jaar hetzelfde werk, gaat dat niet vervelen?
‘Nee hoor, ik heb in die jaren heel veel beleefd. Heb in de loop van de jaren zadelfabrieken en collega’s over de hele wereld bezocht. Heb gewerkt voorbekende en succesvolle nationale en internationale ruiters en trainers.. Heb daar verschrikkelijk veel van geleerd. Het zadels passend maken is een levendig vak. Het op onderdelen verbeteren van een zadel heeft een enorme kick.  Het is vakwerk waar veel gevoel voor nodig is. En het werk is gevarieerd omdat je kijkt naar het belang van twee levende wezens, het paard en zijn ruiter of amazone. Elk paard en elk mens is anders, vraagt een individuele benadering  en daar moet je steeds veel tijd voor uittrekken.’
‘Daarbij is de consument van tegenwoordig niet zo gemakkelijk. Dat komt met name door het aantal “deskundigen”, dat is gigantisch. Iedereen die een boekje of artikeltje over de rijkunstige ervaringen of over zadels van een ander heeft gelezen denkt daardoor ook deskundig te zijn. Maar dat zijn geen eigen ervaringen en als ze al goed zouden kunnen aanwijzen waar de fout  zit, dan weten ze niet hoe het wel moet.’

Waar loopt je als zadelmaker het meest tegenaan? 
‘Er is een grote groep mensen die zonder opleiding of ervaring meent te kunnen bepalen hoe iets in elkaar zit of waar de schoen wringt. Deze groep bepaald wat goed of fout is. Daar komt toch echt de meeste ellende vandaan. Mensen worden in verwarring gebracht. Het is opmerkelijk dat als er een probleem bij een paard is , een rijprobleem wordt gemeld en er een bobbeltje in het zadelkussen zit, er al snel wordt verwezen naar het zadel als de oorzaak van het probleem. Terwijl dat toch meestal niet het geval is, maar het om een rijkunstig of ander probleem gaat. Het probleem dat het ,het zadels is zit dan tussen de oren.’ Het wordt de mensen aangepraat. Of het wordt in gegeven door anderen die aan het paard hebben gewerkt en het probleem ook niet goed hebben kunnen benoemen of niet hebben kunnen oplossen.
‘Het feit dat de consument als het ware “te wijs” wordt gemaakt is voor ons als zadelmakers een groot probleem. Wij komen in de rangorde onderaan. De dierenarts staat bovenaan gevolgd door de fysiotherapeut en kennissen, maar als wij zeggen dat het echt niet aan het zadel ligt, wordt dat maar zelden direct aangenomen.’‘Blessures door slechte zadels komen steeds minder voor. Er is wel veel paarden “leed” en omdat als wij op een paard willen rijden er een zadel nodig is, is het vrij gemakkelijk het zadel de schuld te geven .Wij houden niet van deze bangmakerij. Er zijn ook genoeg problemen met paarden, dat ervaren wij dagelijks maar daarbij moeten wij onderscheid maken in echte problemen,  problemen ontstaan door onwetendheid , gebrek aan kennis of gecreëerde problemen. De paarden worden tegenwoordig zeer goed verzorgd en komen niets tekort. Wij hebben goede en voldoende dierenartsen, fysiotherapeuten, instructeurs , zadelmakers en andere deskundigen die de paarden bezitter kunnen helpen. Er zijn ontzettend veel dingen voor de paarden te koop. Ik kom voor mijn werk veel in Argentinië, daar zie je nog echt dingen die niet meer kunnen, zoals kapotte schoften door slecht passende zadels. In Nederland zijn bijna geen slechte zadels meer te krijgen, alles boven de 500 euro is van redelijke kwaliteit.
Maar het is te simpel door te denken ik koop een duur zadel of een goed merk zadel en ik ben van mijn zadel en rug probleem verlost.
Een duur zadel of een zg. maatzadel, wat met veel theater wordt verkocht geeft geen enkele garantie dat U of U paard daar gelukkig mee wordt.
Ook dan kan er nog veel fout gaan.
Een goed zadel kan door verkeerde ingrepen van niet deskundige personen veel narigheid geven.

Import
Hans is al dertig jaar importeur van het Oostenrijkse merk KN. Daarnaast verkoopt Bestfit Zadelservice zadels van alle bekende merken, van prijzig tot wat voordeliger. Sinds enige tijd is Hans druk bezig met het merk Henri de Rivel wat gefabriceerd wordt in Argentinië.
‘Tegenwoordig is er een hype van Franse zadels, daarin zit een groot bedrag voor opgeklopte lucht. Het verschil zit echt niet in de technische waarde. Het verschil is hooguit een liter leerolie en vet op het leer. Er gaan evenveel cm² leer en stikwerk in een zadel van Passier als van KN, of Daaleman en al het leer komt van de vijf of zes leerlooiers die Europa rijk is. Het idee dat het zadel maatwerk moet zijn om een passend zadel te krijgen is onzin. Maatwerk in de zadels is net zomin noodzakelijk als maatwerk in kleding voor mensen. Het gaat om de aanpassingen en het goed uit kiezen van de juiste boom type en maat. De meeste merk fabrikanten hebben standaard daarin een enorme keus. Het maatwerk wat ik lever zit in de aanpassingen van de kussens, singel constructie ed. daardoor wordt een zadel op maat gemaakt. Het komische is dat als je tien “maatzadels” op een rij legt het verschil tussen deze zadel minimaal is. Wat bepalend is en  wat je voelt, komt door de vorm van het zitvlak en het formaat. En het belangrijkste is de kwaliteit van het leer. Het is een natuurproduct en verschilt dus wel eens per partij.of plaats in de huid waar het zadelonderdeel uit gemaakt wordt.

Kunst
De voornaamste werkzaamheden van Bestfit Zadelservice zijn het vervangen van singelstoten, het opvullen van de kussens en verandering van de vormen. ‘Voor het opvullen van een zadel heb je gevoel nodig voor symmetrie. Er is in Nederland geen opleiding voor dit vak, maar je hebt wel een timmermansoog nodig. Het stikken is gewoon een kwestie van oefenen. Maar het opvullen is een kunst. Een paardenrug is tenslotte geen betonvloer, maar een veelvormig bewegend mechanisme.’

De grootste zadel vernieuwing van de afgelopen vijftien jaar is de singelconstructie die Hans heeft uitgevonden. De achterste singelstoot heeft een V-vorm gekregen om de druk beter te verdelen en het zadel op zijn plek te houden. De voorste singelstoot kan nu door de kniewrong gedragen worden of erachter liggen.  Hans: ‘Het zadel kan nu beter naar achteren blijven liggen, wat de bewegingen van het paard ten goede komt. Het eerste ontwerp wat dateert uit 1985 en ontwikkeld is voor de paarden van Anne Marie Sanders Keijzer, veelvoudig dressuurkampioen van Nederland, had ik niet gepatenteerd, maar op de laatste aanpassingen heb ik inmiddels wel modelbescherming!’

Nieuw boomontwerp
Momenteel is Hans bezig met het ontwerpen van een nieuw type boom voor de Henri de Rivel. ‘Dat ontwerpen vind ik een uitdaging om ervoor te zorgen dat het paard minder last heeft van het zadel, de ruiter fijner zit en het zadel makkelijker te fabriceren is voor de fabrikant. Als het een geweldig zadel is, maar moeilijk aan te passen is, is het door de gemiddelde zadelverkoper niet te verkopen of moet er bij een verandering van de schoft of rug van het paard een nieuw zadel gekocht worden. Tenzij men kan beschikken over een goede zadelmaker die het nodige kan veranderen. Maar deze zijn er misschien maar  5 tot 10 van in heel Nederland.  Het werkelijke oude ambachtelijke werk is weg, maar toch moet het zadel passend op je paard komen te liggen. Moderne fabricagemethodes hebben de oude vervangen, nu worden  klittenband, schroeven en kunststoffen gebruikt.’
‘In mijn ogen is de mooiste boom die ooit is gemaakt de boom van Passier, die bestaat uit hout, leer en bamboe voor flexibiliteit. Het zadel blijft voor mij een traditioneel product en ik merk ook dat men die nieuwe dingen niet wil. De laatste 150 jaar is er niet echt iets groots veranderd aan de zadelontwerpen.’

Service aan huis
Vanuit Hilversum kan Bestfit Zadelservice zeer centraal service leveren. In de zadelmakerij wordt bemand door 3 zadelmakers. Met grote bedrijfswagens wordt naar de klant toe gereden en daar kunnen de nodige werkzaamheden direct aan de zadels worden verricht, waarbij het paard aanwezig is om te passen. Deskundig, en met verstand gaan ze te werk onder het motto: “Paardrijden maar wel met beide benen op de grond!!!”
Voor meer informatie: www.bestfitzadelservice.nl

Tekst en foto’s zo die geplaats is in HORSIMO no.8 van augustus 2007 zijn van de hand van  Eva Godefroy